Quy trình nuôi cấy mô là một quá trình phức tạp nhưng có thể chia thành các bước cơ bản sau:
1. Chuẩn bị vật liệu ban đầu:
- Chọn mẫu cấy: Lựa chọn phần mô khỏe mạnh của cây mẹ (chồi, lá, thân…) làm vật liệu ban đầu.
- Khử trùng: Tiệt trùng mẫu cấy bằng các dung dịch hóa chất (như NaClO, cồn…) để loại bỏ vi khuẩn, nấm gây bệnh.
- Cắt mẫu: Cắt mẫu cấy thành các đoạn nhỏ với kích thước phù hợp.
2. Chuẩn bị môi trường nuôi cấy:
- Pha chế môi trường: Pha chế môi trường nuôi cấy theo công thức phù hợp với từng loại cây, giai đoạn phát triển và mục đích nuôi cấy.
- Đóng ống nghiệm: Đổ môi trường vào ống nghiệm hoặc bình nuôi cấy, đậy kín và tiệt trùng.
3. Cấy mô:
- Thao tác trong tủ cấy vô trùng: Đưa mẫu cấy đã khử trùng vào môi trường nuôi cấy đã tiệt trùng.
- Đặt ống nghiệm vào giá: Đặt các ống nghiệm vào giá và chuyển vào phòng nuôi cấy.
4. Nuôi cấy và nhân giống:
- Điều kiện nuôi cấy: Duy trì điều kiện nuôi cấy ổn định về nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm.
- Quan sát và chuyển tiếp: Quan sát sự phát triển của mô nuôi cấy, chuyển sang môi trường mới khi cần thiết.
- Nhân giống: Khi mô nuôi cấy phát triển thành cây con, tiến hành nhân giống để tạo ra số lượng lớn cây giống.
5. Rèn luyện cây con:
- Chuyển cây con ra ngoài: Chuyển cây con từ môi trường vô trùng ra môi trường có điều kiện gần giống tự nhiên để thích nghi.
- Chăm sóc: Chăm sóc cây con bằng cách tưới nước, bón phân, phòng trừ sâu bệnh.
6. Đánh giá kết quả:
- Đánh giá sự sống sót: Đánh giá tỷ lệ sống sót của cây con.
- Đánh giá sự đồng đều: Đánh giá sự đồng đều về hình thái, sinh lý của cây con.
- Đánh giá chất lượng: Đánh giá chất lượng của cây con so với cây mẹ.
Quy trình nuôi cấy mô
Các yếu tố ảnh hưởng đến sự thành công của nuôi cấy mô:
- Vô trùng: Là yếu tố quyết định hàng đầu.
- Môi trường nuôi cấy: Phải phù hợp với từng loại cây và giai đoạn phát triển.
- Điều kiện nuôi cấy: Nhiệt độ, ánh sáng, độ ẩm phải ổn định.
- Kỹ thuật thao tác: Cần được thực hiện một cách chính xác, nhanh chóng.
- Giống cây: Khả năng tái sinh của các giống cây khác nhau.
Ứng dụng của nuôi cấy mô:
- Nhân giống nhanh: Tạo ra số lượng lớn cây giống trong thời gian ngắn.
- Bảo tồn giống: Giữ gìn các giống cây quý hiếm, có nguy cơ tuyệt chủng.
- Sản xuất cây sạch bệnh: Cây con được tạo ra hoàn toàn khỏe mạnh, không mang mầm bệnh.
- Cải tạo giống: Tạo ra các giống cây trồng mới có năng suất cao, kháng bệnh tốt
Xem thêm: Giống atiso đỏ